"Sierens of the Lambs", czyli Banksy w Nowym Jorku

Ostatnim razem, gdy pisałam o Banksym (Banksy-ego bunt wybiórczy) nie byłam zachwycona jego podejściem do zwierząt - nie odpowiadała mi zarówno jego jakość artystyczna, jak i etyczna. W performansie ulicznym "Sirens of the Lambs" podoba mi się jedno i drugie - tę akcję Banksy'ego uważam za genialny przykład artywizmu. Okazuje się, że można połączyć dobrą jakość artystyczną z aktywizmem społecznym, w dodatku bijącym rekordy popularności (według Los Angeles Times zaledwie jeden z filmów dostępnych w Youtubie 14.10. rano miał 3 miliony odsłon). "Sirens of the Lambs" obala ponadto kilka stereotypów dotyczących sztuki - okazuje się, że praca może być komunikatywna, przystępna i jednoznaczna, a jednocześnie ciekawa i przekonująca. Okazuje się więc, że dobra sztuka nie musi być pełna niedopowiedzeń i dwuznaczności (określenia te są nadużywane w tekstach kuratorskich i krytyczno-artystycznych, stając się czasami uzasadnieniem wartości prac lub wystaw). I choć Banksy wykłada kawę na ławę, to jednak ciężarówka kryje w sobie coś jeszcze - dosłownie i w przenośni.



  

W "Sirens of the Lambs" ciężarówka do przewożenia zwierząt na rzeź została wypełniona maskotkami przedstawiającymi przerażone, cierpiące zwierzęta, wyglądające przez szpary pojazdu. Wyrazy twarzy - pyszczków tych, najwyraźniej specjalnie na tę okazję uszytych, maskotek są ewidentnie wzorowane na smutnych i przerażających filmach i fotografiach dokumentalnych robionych przez aktywistów na rzecz zwierząt, przedstawiających rzeczywiste cierpiące zwierzęta wiezione na rzeź. Z wnętrza ciężarówki wydobywają się dźwięki - krzyki, piski, płacze i wołanie o ratunek. Głosy zwierząt zostały przetworzone w dźwięki zabawkowe, maskotkowe. Pracy towarzyszy audioprzewodnik, który jest autokomentarzem artysty, który jest narratorem opowiadającym o sobie w trzeciej osobie:

Oto dzieło rzeźbiarskie. I wiem, co sobie myślicie: czyż nie jest to zbyt subtelne? Artysta Banksy komentuje nieuzasadnione okrucieństwo w przemyśle spożywczym. A może próbuje wyjaśnić coś pretensjonalnego i mglistego, czym jest utrata dziecięcej niewinności? Ciężarówka wiezie ponad 60 przytulanek drogą do śmierci. Jednak aby maskotki ożyły niezbędnych jest czterech zawodowych marionetkarzy. Przywiązani do siedzeń, ubrani w czarną lycrę, poruszają maskotkami. Mają tylko jedną przerwę dziennie na skorzystanie z toalety, tym samym udowadniając, że najgorzej traktowanymi istotami wśród inwentarza, są artyści mimowie. O Banksym wiemy, że jako młody człowiek był odpowiedzialny za siekanie wołowiny w sklepie mięsnym. Wydaje się, że to doświadczenie nadal pobrzmiewa w jego życiu. 
Ciężarówka przez 2 tygodnie jeździ(ła) po Nowym Jorku, startując, naturalnie, w "mięsnej" dzielnicy.
 

--- 
Wszystkie teksty opublikowane na blogu Nie-zła sztuka objęte są prawem autorskim na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Cytując teksty z niniejszego blogu, musisz podać imię i nazwisko autorki oraz nazwę i adres blogu. 
---

Artmix nr 31(21) "Kobiety w islamie"

Właśnie ukazał się nowy numer "Artmixa" poświęcony kobietom w islamie. Tymczasem wczoraj wróciłam z Rybiego Oka, na którym byłam jurorką oraz miałam okazję powymądrzać się trochę jako krytyczka w dyskusji z artystami. Piszę o tym przy okazji "Artmixa", ponieważ na wystawie znalazł się m. in. cykl niewielkich fotografii Małgorzaty Markiewicz "Świat przez zasłony", o których niestety nie piszemy w numerze, ale które by się do tego doskonale nadawały. O Rybim Oku może uda mi się jeszcze coś napisać, obiecuję też zamieścić niebawem dwa ważne wpisy dotyczące zwierząt w sztuce, ale ciągle nie mam czasu.

Artmix br 32(21) "Kobiety w islamie"

Agnieszka Kołek, Islam zamykający usta feministkom za ich przyzwoleniem? – w poszukiwaniu odpowiedzi w sztuce i kulturze postmodernizmu
Karina Mbatha, No-body – notatki o kobiecym ciele i nagości. Amina Tyler, Alaia Magda Elmahdy, Boushra Almutawakel
Patrycja Dołowy, Ciało pod tkaniną to pole walki. O wystawie „Unexposed”
Katarzyna Kowalska, Shirin Neshat
Ewa Łukaszyk, W poszukiwaniu nowego erotyzmu. Od projektu intelektualnego Fatémy Mernissi do interpretacji wizualnej Mohameda Bannoura i Fatimy Louardighi
Maja Wolna, Spoza zasłony. Próba spojrzenia na kobietę w islamie w 15 odsłonach
Z Abdullahem Quareshim rozmawia Agnieszka Kołek
Z Sarah Maple rozmawia Agnieszka Kołek
Z Haleh Jamali rozmawia Agnieszka Kołek

W tym numerze poruszamy kwestie sytuacji kobiet w islamie, w krajach muzułmańskich lub społecznościach muzułmańskich na świecie, a także w Europie. Problem ten nabiera znaczenia ze względu na globalny przepływ informacji oraz powiększające się społeczności imigrantów z krajów muzułmańskich w Europie. Pojawia się tu kwestia krytyki islamu ze względu na duży stopień ingerencji religii w życie, ograniczanie wolności jednostki, dyskryminację kobiet, dziewczynek i homoseksualistów. Jest to jedna z najtrudniejszych i najbardziej niewygodnych kwestii do dyskusji w kontekście założeń dotyczących poszanowania innych kultur, a także narastającej w Europie niechęci do muzułmanów.

Tę problematykę porusza Agnieszka Kołek zwracając uwagę na wpływ islamskiego fundamentalizmu religijnego na sytuację kobiet – muzułmanek i niemuzułmanek w Europie oraz zastanawiając się nad źródłami przyzwolenia na rozwój idei ograniczających wolność oraz ich wpływie na cenzurę i autocenzurę kultury i mediów.

Karina Mbatha analizuje z kolei działalność kobiet z krajów islamskich, aktywistek i artystek Aminy Tyler, Alai Magdy Elmahdy i Boushry Almutawakel związaną z kobiecą nagością i seksualnością oraz prawem do własnego ciała.

Patrycja Dołowy relacjonuje wystawę „Unexposed”, która odbyła się w maju i czerwcu tego roku w warszawskim Muzeum Etnograficznym i prezentowała sztukę artystek irańskich tworzących po rewolucji islamskiej w 1979 roku, których prace nigdy nie zostały pokazane w ich rodzimym kraju. Dołowy pokazuje, w jaki sposób artystki irańskie poprzez sztukę konfrontują się z problematyką feministyczną w kraju islamskim.

O życiu kobiet w Iranie w kontekście przemian społecznych po rewolucji islamskiej opowiada także twórczość Shirin Neshat, irańskiej artystki mieszkającej w Stanach Zjednoczonych, o której pisze Katarzyna Kowalska.

Ewa Łukaszyk analizuje twórczość intelektualistki marokańskiej Fatémy Mernisssi, opisującą relacje damsko-męskie, miłość i erotyzm, a zarazem czerpiącą z dziedzictwa kultury arabsko-muzułmanskiej. Autorka przedstawia wizualne interpretacje intelektualnego projektu Mernissi w postaci kaligramów Mohameda Idalego oraz malowideł Mohameda Bannoura i Fatimy Louardighi.

W tym numerze prezentujemy także serię plakatów Mai Wolnej wraz z krótkimi komentarzami artystki, odnoszących się do cytatów z Koranu oraz opartych na nim praw i obyczajów obecnych w kulturach muzułmańskich.

Uzupełnieniem numeru są trzy wywiady Agnieszki Kołek z artyst(k)ami pochodzącymi z krajów islamskich. Abdullah Quaresi opowiada o swoich pracach poruszających problematykę homoseksualizmu w kulturze muzułmańskiej. Sarah Maple mówi o swojej sztuce w odniesieniu do dyskursu feministycznego oraz o wpływie wychowania muzułmańskiego na drogę twórczą. Haleh Jamali zwraca uwagę między innymi na wpływ studiów w Iranie i emigrację do Wielkiej Brytanii na jej twórczość.

Na koniec informujemy, że wczoraj w Londynie zakończył się festiwal artystyczny „Passion for freedom”, skupiający artystów, którzy w swojej twórczości poruszają zagadnienia związane z wolnością i prawami człowieka.

Dorota Łagodzka i Izabela Kowalczyk 

 Boushra Almutawakel, Hijab series: Mother, daughter & doll.