Nie-zła sztuka: Artmix nr 31(21) "Kobiety w islamie"

Właśnie ukazał się nowy numer "Artmixa" poświęcony kobietom w islamie. Tymczasem wczoraj wróciłam z Rybiego Oka, na którym byłam jurorką oraz miałam okazję powymądrzać się trochę jako krytyczka w dyskusji z artystami. Piszę o tym przy okazji "Artmixa", ponieważ na wystawie znalazł się m. in. cykl niewielkich fotografii Małgorzaty Markiewicz "Świat przez zasłony", o których niestety nie piszemy w numerze, ale które by się do tego doskonale nadawały. O Rybim Oku może uda mi się jeszcze coś napisać, obiecuję też zamieścić niebawem dwa ważne wpisy dotyczące zwierząt w sztuce, ale ciągle nie mam czasu.

Artmix br 32(21) "Kobiety w islamie"

Agnieszka Kołek, Islam zamykający usta feministkom za ich przyzwoleniem? – w poszukiwaniu odpowiedzi w sztuce i kulturze postmodernizmu
Karina Mbatha, No-body – notatki o kobiecym ciele i nagości. Amina Tyler, Alaia Magda Elmahdy, Boushra Almutawakel
Patrycja Dołowy, Ciało pod tkaniną to pole walki. O wystawie „Unexposed”
Katarzyna Kowalska, Shirin Neshat
Ewa Łukaszyk, W poszukiwaniu nowego erotyzmu. Od projektu intelektualnego Fatémy Mernissi do interpretacji wizualnej Mohameda Bannoura i Fatimy Louardighi
Maja Wolna, Spoza zasłony. Próba spojrzenia na kobietę w islamie w 15 odsłonach
Z Abdullahem Quareshim rozmawia Agnieszka Kołek
Z Sarah Maple rozmawia Agnieszka Kołek
Z Haleh Jamali rozmawia Agnieszka Kołek

W tym numerze poruszamy kwestie sytuacji kobiet w islamie, w krajach muzułmańskich lub społecznościach muzułmańskich na świecie, a także w Europie. Problem ten nabiera znaczenia ze względu na globalny przepływ informacji oraz powiększające się społeczności imigrantów z krajów muzułmańskich w Europie. Pojawia się tu kwestia krytyki islamu ze względu na duży stopień ingerencji religii w życie, ograniczanie wolności jednostki, dyskryminację kobiet, dziewczynek i homoseksualistów. Jest to jedna z najtrudniejszych i najbardziej niewygodnych kwestii do dyskusji w kontekście założeń dotyczących poszanowania innych kultur, a także narastającej w Europie niechęci do muzułmanów.

Tę problematykę porusza Agnieszka Kołek zwracając uwagę na wpływ islamskiego fundamentalizmu religijnego na sytuację kobiet – muzułmanek i niemuzułmanek w Europie oraz zastanawiając się nad źródłami przyzwolenia na rozwój idei ograniczających wolność oraz ich wpływie na cenzurę i autocenzurę kultury i mediów.

Karina Mbatha analizuje z kolei działalność kobiet z krajów islamskich, aktywistek i artystek Aminy Tyler, Alai Magdy Elmahdy i Boushry Almutawakel związaną z kobiecą nagością i seksualnością oraz prawem do własnego ciała.

Patrycja Dołowy relacjonuje wystawę „Unexposed”, która odbyła się w maju i czerwcu tego roku w warszawskim Muzeum Etnograficznym i prezentowała sztukę artystek irańskich tworzących po rewolucji islamskiej w 1979 roku, których prace nigdy nie zostały pokazane w ich rodzimym kraju. Dołowy pokazuje, w jaki sposób artystki irańskie poprzez sztukę konfrontują się z problematyką feministyczną w kraju islamskim.

O życiu kobiet w Iranie w kontekście przemian społecznych po rewolucji islamskiej opowiada także twórczość Shirin Neshat, irańskiej artystki mieszkającej w Stanach Zjednoczonych, o której pisze Katarzyna Kowalska.

Ewa Łukaszyk analizuje twórczość intelektualistki marokańskiej Fatémy Mernisssi, opisującą relacje damsko-męskie, miłość i erotyzm, a zarazem czerpiącą z dziedzictwa kultury arabsko-muzułmanskiej. Autorka przedstawia wizualne interpretacje intelektualnego projektu Mernissi w postaci kaligramów Mohameda Idalego oraz malowideł Mohameda Bannoura i Fatimy Louardighi.

W tym numerze prezentujemy także serię plakatów Mai Wolnej wraz z krótkimi komentarzami artystki, odnoszących się do cytatów z Koranu oraz opartych na nim praw i obyczajów obecnych w kulturach muzułmańskich.

Uzupełnieniem numeru są trzy wywiady Agnieszki Kołek z artyst(k)ami pochodzącymi z krajów islamskich. Abdullah Quaresi opowiada o swoich pracach poruszających problematykę homoseksualizmu w kulturze muzułmańskiej. Sarah Maple mówi o swojej sztuce w odniesieniu do dyskursu feministycznego oraz o wpływie wychowania muzułmańskiego na drogę twórczą. Haleh Jamali zwraca uwagę między innymi na wpływ studiów w Iranie i emigrację do Wielkiej Brytanii na jej twórczość.

Na koniec informujemy, że wczoraj w Londynie zakończył się festiwal artystyczny „Passion for freedom”, skupiający artystów, którzy w swojej twórczości poruszają zagadnienia związane z wolnością i prawami człowieka.

Dorota Łagodzka i Izabela Kowalczyk